Piri Reis Üniversitesi Genç Deniz Hukukçularının Gözünden Uluslararası Deniz Hukuku Kararları

Abstract

Uluslararası hukuk, devletler arası ilişkilerin barışçıl yollarla düzenlenmesinde temel bir rol oynamaktadır. Bu sistemin işlerliğini sağlayan en önemli araçlardan biri ise uluslararası yargı mercileri tarafından verilen kararlardır. Uluslararası Adalet Divanı (UAD) ve Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Mahkemesi (BMDHM) gibi yargı organlarının verdiği kararlar, sadece uyuşmazlıkların çözümünde değil, aynı zamanda uluslararası hukukun gelişiminde ve devlet uygulamalarının şekillenmesinde de belirleyici olmaktadır. Bu kararlar, hukuki ilkelerin nasıl yorumlandığını ve uygulandığını göstermesi bakımından hem akademik çalışma yapanlar hem de uygulayıcılar için yol gösterici niteliktedir. Uluslararası deniz hukuku, devletlerin deniz yetki alanlarını belirleme, denizlerin barışçıl kullanımı ve deniz çevresinin korunması gibi pek çok konuda düzenlemeler içeren dinamik bir alandır. Uluslararası Mahkemeler tarafından verilen kararlar, deniz yetki alanlarının sınırlandırılması, deniz çevresinin korunması, gemilere müdahale, kuvvet kullanımı gibi önemli konularda uluslararası hukukun temel ilkelerini somutlaştırmaktadır. Bu kararların sistematik biçimde incelenmesi ve daha geniş kitleler tarafından anlaşılır hale getirilmesi hem hukuk eğitiminin niteliğini artırmakta hem de uygulayıcıların elini güçlendirmektedir. Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak uluslararası deniz hukukunun gelişmelerini yakından takip etmesi ve bu alandaki yargı kararlarına hâkim olması büyük önem taşımaktadır. Kararların içerdiği hukuki tespitlerin ve yorumların bilinmesi, Türkiye’nin kendi deniz yetki alanlarına ilişkin görüşlerini daha güçlü bir zemine oturtmasına katkı sunacaktır. Bu bağlamda, UAD ve BMDHM kararlarının Türkçe literatürde daha görünür hale getirilmesi hem diplomatik hem de hukuk alanında stratejik bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, 123K801 numaralı “Uluslararası Deniz Hukukuna İlişkin Yargı Kararlarına Hâkim Temel İlkelerin Türk Deniz Hukukuna Etkisi” başlıklı TÜBİTAK projemiz kapsamında lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki genç hukukçuların uluslararası yargı kararlarına ilişkin analizlerini bir araya getirerek hem akademik üretimi teşvik etmekte hem de kararların farklı bakış açılarıyla yorumlanmasına imkân sunmaktadır. Genç araştırmacıların bu tür çalışmalara yönelmesi, Türkiye’nin bu alandaki bilimsel kapasitesinin artmasına katkı sağlayacak ve uzun vadede deniz hukuku alanında uzman hukukçuların yetişmesine zemin hazırlayacaktır. Bu çalışmanın okuyucular için faydalı olmasını, özellikle de genç hukukçuların uluslararası deniz hukuku alanındaki çalışmalarını teşvik etmesini temenni ederiz.